Niedrożność kanalików łzowych to stan, w którym dochodzi do zablokowania systemu odprowadzającego łzy z powierzchni oka do jamy nosowej. Może to prowadzić do nadmiernego łzawienia i dyskomfortu

Przyczyny niedrożności kanalików łzowych

Niedrożność kanalików łzowych może mieć różne przyczyny, które można podzielić na wrodzone i nabyte.

Przyczyny wrodzone

U niektórych noworodków system kanalików łzowych może być nie w pełni rozwinięty lub mieć wady anatomiczne, co prowadzi do jego niedrożności. Często jest to spowodowane niewielkim zrostem membranowym w nosowo-łzowym przewodzie.

Przyczyny nabyte

• Infekcje – przewlekłe infekcje oczu lub nosa mogą prowadzić do obrzęku i zwężenia kanalików łzowych, co utrudnia odpływ łez.
• Urazy – uszkodzenia mechaniczne okolicy oka lub nosa, takie jak urazy, zabiegi chirurgiczne czy złamania, mogą prowadzić do niedrożności kanalików łzowych.
• Choroby zapalne – choroby przewlekłe, takie jak sarkoidoza, ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń czy reumatoidalne zapalenie stawów, mogą powodować obrzęk i blokadę kanalików łzowych.
• Guzy – w rzadkich przypadkach guzy w obrębie nosa lub zatok mogą uciskać na kanaliki łzowe, prowadząc do ich niedrożności.

Niedrożność kanalików łzowych – charakterystyczne objawy i diagnoza

Niedrożność kanalików łzowych to schorzenie, które może powodować szereg charakterystycznych dolegliwości. Jednym z głównych objawów jest nadmierne łzawienie, wynikające z braku prawidłowego odprowadzania łez do nosa. Gromadzenie się łez na powierzchni oka prowadzi do uczucia dyskomfortu, a czasem do rozmytego widzenia.

Stałe łzawienie często powoduje również podrażnienie i zaczerwienienie skóry wokół oczu. Obszar ten może być podatny na uszkodzenia, szczególnie u osób często wycierających oczy. Zastój łez sprzyja rozwojowi infekcji bakteryjnych, które objawiają się obrzękiem i bolesnością w wewnętrznym kąciku oka. W bardziej zaawansowanych przypadkach może dojść do powstania ropnej wydzieliny lub stanów zapalnych, takich jak zapalenie woreczka łzowego.

Jak diagnozować niedrożność kanalików łzowych?

Rozpoznanie niedrożności wymaga wizyty u okulisty, który przeprowadza szczegółową ocenę objawów i funkcji układu łzowego.

1. Badanie kliniczne
   Okulista ocenia stan oczu, powiek oraz skóry wokół nich. Analizuje obecność nadmiernego łzawienia, zaczerwienienia i ewentualnych oznak infekcji, takich jak obrzęk lub ropna wydzielina.

2. Test przepływu łez (fluoresceinowy)
   Barwnik fluoresceinowy jest wkraplany do oka, a następnie obserwuje się, czy przepływa on prawidłowo przez kanaliki łzowe do nosa. Jeśli barwnik nie jest widoczny w nosie lub gardle, sugeruje to niedrożność.

3. Dakriocystografia
   Jest to badanie rentgenowskie z użyciem środka kontrastowego. Pozwala dokładnie zobrazować struktury układu łzowego i zlokalizować miejsce blokady. To szczególnie przydatne w przypadku podejrzenia anatomicznych przeszkód.

4. Endoskopia nosa
   W bardziej skomplikowanych przypadkach stosuje się endoskopię, która pozwala bezpośrednio wizualizować przewody łzowe oraz ocenić ich drożność. Endoskopia jest również przydatna w planowaniu ewentualnych zabiegów chirurgicznych.

Co robić w przypadku niedrożności kanalików łzowych?

Niedrożność kanalików łzowych to dolegliwość, która może prowadzić do nadmiernego łzawienia, podrażnienia i zwiększonego ryzyka infekcji. W przypadku wystąpienia niedrożności ważne jest szybkie podjęcie odpowiednich kroków w celu poprawy samopoczucia i zażegnania problemów z kanalikami łzowymi.

Skonsultuj się z okulistą

Pierwszym krokiem powinno być skonsultowanie się z okulistą, który przeprowadzi szczegółowe badanie oczu i zidentyfikuje przyczynę niedrożności. Okulista może zalecić różne badania diagnostyczne, takie jak test fluoresceinowy, dakriocystografia lub endoskopia nosa, aby dokładnie ocenić stan kanalików łzowych.

Stosuj domowe środki zaradcze

W początkowych stadiach niedrożności lub w przypadku wrodzonej niedrożności u dzieci, można wypróbować domowe środki, które choć trochę złagodzą dolegliwości.

• Stosowanie ciepłych kompresów na oczy kilka razy dziennie może pomóc w zmniejszeniu obrzęku i poprawie przepływu łez.
• Delikatny masaż okolicy kanalików łzowych, wykonywany zgodnie z zaleceniami okulisty, może pomóc w usunięciu blokady, szczególnie u niemowląt.

Irygacja i sondowanie

Jeśli domowe środki nie przynoszą rezultatów, okulista może zdecydować się na irygację lub sondowanie kanalików łzowych. Procedura ta polega na przepłukaniu kanalików specjalnym roztworem lub delikatnym sondowaniu w celu usunięcia blokady. Jest to często stosowane u dzieci z wrodzoną niedrożnością oraz u dorosłych z łagodnymi przypadkami niedrożności.

Stosowanie stentów lub rurek

W przypadkach, gdy irygacja i sondowanie nie są skuteczne, okulista może zastosować małe rurki lub stenty, które pomagają utrzymać kanaliki łzowe otwarte. Stenty są tymczasowo umieszczane w kanalikach łzowych, aby zapewnić drożność i pozwolić na naturalne przepływanie łez.

Monitorowanie i opieka po zabiegach

Po przeprowadzeniu zabiegu lub interwencji ważne jest regularne monitorowanie stanu oczu przez okulistę. Pacjenci powinni przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących higieny oczu i stosowania ewentualnych przepisanych kropli lub maści, aby zapobiec infekcjom i zapewnić prawidłowe gojenie.

Podsumowanie

Niedrożność kanalików łzowych to dolegliwość, która może powodować znaczny dyskomfort i zwiększać ryzyko infekcji oczu. Poznanie przyczyn, charakterystycznych cech oraz metod diagnostyki i zarządzania tym stanem jest istotne dla utrzymania zdrowia oczu i komfortu pacjenta. Regularne wizyty u okulisty, właściwa higiena oczu oraz odpowiednie postępowanie mogą znacząco poprawić jakość życia osób dotkniętych tą dolegliwością.