Niedrożność kanalików łzowych to stan, w którym dochodzi do zablokowania systemu odprowadzającego łzy z powierzchni oka do jamy nosowej. Może to prowadzić do nadmiernego łzawienia i dyskomfortu

Przyczyny niedrożności kanalików łzowych

Niedrożność kanalików łzowych może mieć różne przyczyny, które można podzielić na wrodzone i nabyte.

Przyczyny wrodzone

U niektórych noworodków system kanalików łzowych może być nie w pełni rozwinięty lub mieć wady anatomiczne, co prowadzi do jego niedrożności. Często jest to spowodowane niewielkim zrostem membranowym w nosowo-łzowym przewodzie.

Przyczyny nabyte

• Infekcje – przewlekłe infekcje oczu lub nosa mogą prowadzić do obrzęku i zwężenia kanalików łzowych, co utrudnia odpływ łez.
• Urazy – uszkodzenia mechaniczne okolicy oka lub nosa, takie jak urazy, zabiegi chirurgiczne czy złamania, mogą prowadzić do niedrożności kanalików łzowych.
• Choroby zapalne – choroby przewlekłe, takie jak sarkoidoza, ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń czy reumatoidalne zapalenie stawów, mogą powodować obrzęk i blokadę kanalików łzowych.
• Guzy – w rzadkich przypadkach guzy w obrębie nosa lub zatok mogą uciskać na kanaliki łzowe, prowadząc do ich niedrożności.

Charakterystyczne cechy niedrożności kanalików łzowych

Niedrożność kanalików łzowych można rozpoznać na podstawie kilku charakterystycznych cech. Do najważniejszych należą:

• Nadmierne łzawienie – gromadzenie się łez na powierzchni oka, które nie są prawidłowo odprowadzane do nosa, prowadzi do stałego lub nawracającego łzawienia.
• Podrażnienie i zaczerwienienie – stałe łzawienie może powodować podrażnienie skóry wokół oczu i ich zaczerwienienie.
• Infekcje – zastój łez może sprzyjać rozwojowi infekcji bakteryjnych, co prowadzi do obrzęku i bolesności w okolicy wewnętrznego kącika oka.

Metody diagnostyki niedrożności kanalików łzowych

Diagnoza niedrożności kanalików łzowych wymaga dokładnej oceny okulistycznej i czasami dodatkowych badań. 

• Badanie kliniczne – Okulista przeprowadza dokładne badanie oczu i powiek, oceniając obecność nadmiernego łzawienia i podrażnienia.
• Test przepływu łez (test fluoresceinowy) – barwnik fluoresceinowy jest wkraplany do oka, a następnie sprawdza się, czy przepływa on prawidłowo przez kanaliki łzowe do nosa. Brak przepływu sugeruje niedrożność.
• Dakriocystografia – to obrazowe badanie rentgenowskie z użyciem kontrastu, które pozwala zobaczyć szczegóły anatomiczne kanalików łzowych i zidentyfikować miejsce blokady.
• Endoskopia – w niektórych przypadkach endoskopia nosa może być używana do wizualizacji przewodów łzowych i oceny ich drożności.

Co robić w przypadku niedrożności kanalików łzowych?

Niedrożność kanalików łzowych to dolegliwość, która może prowadzić do nadmiernego łzawienia, podrażnienia i zwiększonego ryzyka infekcji. W przypadku wystąpienia niedrożności ważne jest szybkie podjęcie odpowiednich kroków w celu poprawy samopoczucia i zażegnania problemów z kanalikami łzowymi.

Skonsultuj się z okulistą

Pierwszym krokiem powinno być skonsultowanie się z okulistą, który przeprowadzi szczegółowe badanie oczu i zidentyfikuje przyczynę niedrożności. Okulista może zalecić różne badania diagnostyczne, takie jak test fluoresceinowy, dakriocystografia lub endoskopia nosa, aby dokładnie ocenić stan kanalików łzowych.

Stosuj domowe środki zaradcze

W początkowych stadiach niedrożności lub w przypadku wrodzonej niedrożności u dzieci, można wypróbować domowe środki, które choć trochę złagodzą dolegliwości.

• Stosowanie ciepłych kompresów na oczy kilka razy dziennie może pomóc w zmniejszeniu obrzęku i poprawie przepływu łez.
• Delikatny masaż okolicy kanalików łzowych, wykonywany zgodnie z zaleceniami okulisty, może pomóc w usunięciu blokady, szczególnie u niemowląt.

Irygacja i sondowanie

Jeśli domowe środki nie przynoszą rezultatów, okulista może zdecydować się na irygację lub sondowanie kanalików łzowych. Procedura ta polega na przepłukaniu kanalików specjalnym roztworem lub delikatnym sondowaniu w celu usunięcia blokady. Jest to często stosowane u dzieci z wrodzoną niedrożnością oraz u dorosłych z łagodnymi przypadkami niedrożności.

Stosowanie stentów lub rurek

W przypadkach, gdy irygacja i sondowanie nie są skuteczne, okulista może zastosować małe rurki lub stenty, które pomagają utrzymać kanaliki łzowe otwarte. Stenty są tymczasowo umieszczane w kanalikach łzowych, aby zapewnić drożność i pozwolić na naturalne przepływanie łez.

Monitorowanie i opieka po zabiegach

Po przeprowadzeniu zabiegu lub interwencji ważne jest regularne monitorowanie stanu oczu przez okulistę. Pacjenci powinni przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących higieny oczu i stosowania ewentualnych przepisanych kropli lub maści, aby zapobiec infekcjom i zapewnić prawidłowe gojenie.

Podsumowanie

Niedrożność kanalików łzowych to dolegliwość, która może powodować znaczny dyskomfort i zwiększać ryzyko infekcji oczu. Poznanie przyczyn, charakterystycznych cech oraz metod diagnostyki i zarządzania tym stanem jest istotne dla utrzymania zdrowia oczu i komfortu pacjenta. Regularne wizyty u okulisty, właściwa higiena oczu oraz odpowiednie postępowanie mogą znacząco poprawić jakość życia osób dotkniętych tą dolegliwością.