Zapalenie brzegów powiek jest przewlekłą i często nawracającą dolegliwością, która dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. W artykule omówimy, jak rozpoznać objawy zapalenia brzegów powiek, jakie są przyczyny tej choroby oraz jak skutecznie ją leczyć i zapobiegać jej nawrotom.

Co to jest zapalenie brzegów powiek?

Zapalenie brzegów powiek to przewlekły stan zapalny obejmujący skórę i brzegi powiek, w tym mieszki włosowe rzęs oraz gruczoły Meiboma, które produkują ochronny składnik lipidowy filmu łzowego. Zapalenie może mieć różne nasilenie – od łagodnego podrażnienia do bardziej zaawansowanych stanów z owrzodzeniami i przewlekłym zapaleniem spojówek.

Wyróżnia się dwa główne typy zapalenia brzegów powiek:

• Zapalenie przednie (przednie brzegi powiek) – obejmuje zewnętrzną część powieki, gdzie znajdują się rzęsy. Zazwyczaj jest związane z infekcją bakteryjną lub łojotokiem.
• Zapalenie tylne (tylne brzegi powiek) – dotyczy gruczołów Meiboma, które mogą być zablokowane lub działać nieprawidłowo. Ten rodzaj jest często związany z zespołem suchego oka lub trądzikiem różowatym.

Jakie są objawy zapalenia brzegów powiek?

Objawy zapalenia brzegów powiek mogą być różnorodne i często nasilają się rano. Warto zwrócić uwagę na następujące symptomy:

• zaczerwienienie i obrzęk brzegów powiek,
• uczucie pieczenia lub swędzenia oczu,
• suchość oczu lub nadmierne łzawienie,
• obecność łusek lub strupków u nasady rzęs,
• nadwrażliwość na światło (fotofobia),
• uczucie ciała obcego w oku,
• czasami wypadanie rzęs (madaroza),
• przewlekłe podrażnienie spojówek.

Jeśli objawy są długotrwałe lub towarzyszą im zaburzenia widzenia, konieczna jest konsultacja z okulistą.

Co powoduje zapalenie brzegów powiek?

Zapalenie brzegów powiek może być wynikiem wielu różnych czynników, które często współistnieją. Oto najczęstsze przyczyny:

1. Infekcje bakteryjne – najczęściej wywołane przez Staphylococcus aureus.
2. Dysfunkcja gruczołów Meiboma – ich zablokowanie prowadzi do niedoboru lipidów w filmie łzowym, co sprzyja podrażnieniom.
3. Łojotokowe zapalenie skóry – związane z nadmiernym wydzielaniem łoju, który gromadzi się na brzegach powiek.
4. Trądzik różowaty – schorzenie skóry często związane z zapaleniem gruczołów Meiboma.
5. Alergie – reakcje alergiczne na kosmetyki lub środki do higieny oczu.
6. Zespół suchego oka – brak odpowiedniego nawilżenia sprzyja przewlekłemu podrażnieniu i zapaleniu.
7. Nużeniec (Demodex) – obecność mikroskopijnych roztoczy w mieszkach włosowych rzęs może powodować przewlekłe zapalenie.

Jak diagnozuje się zapalenie brzegów powiek?

Jak leczyć zapalenie brzegów powiek?

Leczenie zapalenia brzegów powiek wymaga konsekwencji i regularności. Kluczowym elementem terapii jest higiena powiek, ale w zależności od przyczyny choroby mogą być również stosowane inne metody.

Higiena brzegów powiek

Codzienna higiena jest podstawą leczenia i profilaktyki. Oto kroki, które warto stosować:

1. Ciepłe okłady – stosowanie ciepłej, wilgotnej ściereczki na powieki przez 5-10 minut pomaga rozpuścić złogi łoju i odblokować gruczoły Meiboma.
2. Delikatne oczyszczanie – po okładach brzegi powiek należy oczyścić za pomocą specjalnych preparatów dostępnych w aptekach (np. płyny micelarne do powiek) lub domowych roztworów soli fizjologicznej.
3. Unikanie drażniących kosmetyków – w okresie leczenia należy zrezygnować z makijażu oczu i stosować produkty hipoalergiczne.

Farmakoterapia

W przypadku zaostrzeń lub infekcji bakteryjnych okulista może zalecić:

• antybiotyki w postaci maści lub kropli – np. erytromycynę, tobramycynę,
• kortykosteroidy – w krótkotrwałym stosowaniu w celu zmniejszenia silnego stanu zapalnego,
• preparaty z siarczkiem selenu lub ketokonazolem – w przypadku łojotokowego zapalenia skóry.

Leczenie wspomagające

• Sztuczne łzy – nawilżanie oczu pomaga złagodzić objawy suchego oka.
• Suplementacja kwasów omega-3 – wspiera prawidłowe funkcjonowanie gruczołów Meiboma.
• Terapia światłem LED – nowoczesna metoda leczenia, która poprawia funkcjonowanie gruczołów łojowych.

Jak zapobiegać zapaleniu brzegów powiek?

Zapobieganie nawrotom zapalenia brzegów powiek jest możliwe dzięki regularnym zabiegom pielęgnacyjnym i eliminacji czynników ryzyka. Oto kilka wskazówek:

• Codziennie oczyszczaj brzegi powiek, nawet w okresie bezobjawowym.
• Dbaj o higienę rąk i unikaj pocierania oczu.
• Unikaj nadmiernego stosowania kosmetyków do oczu.
• W przypadku zespołu suchego oka regularnie stosuj sztuczne łzy.
• Zadbaj o zdrową dietę bogatą w kwasy omega-3.
• Regularnie kontroluj wzrok u okulisty, zwłaszcza jeśli masz skłonności do chorób powiek.

Podsumowanie

Zapalenie brzegów powiek to powszechna, ale wymagająca dolegliwość, która może znacząco wpływać na komfort życia. Rozpoznanie objawów, zrozumienie przyczyn i stosowanie odpowiednich metod leczenia pozwala skutecznie kontrolować przebieg choroby i zapobiegać jej nawrotom w przyszłości.