Bielmo na oku to schorzenie, które w medycynie określa się jako leukoma. Jest to zmiana w obrębie rogówki, polegająca na jej zmętnieniu. Może ono prowadzić do obniżenia ostrości widzenia, a w skrajnych przypadkach nawet do utraty wzroku. Chociaż bielmo jest problemem znanym od wieków, współczesna medycyna oferuje skuteczne metody diagnozowania, leczenia i zapobiegania jego rozwojowi. 

Jak powstaje bielmo na oku?

Bielmo jest wynikiem uszkodzenia rogówki, najczęściej spowodowanego urazem, infekcją lub stanem zapalnym. Rogówka, jako przezroczysta warstwa ochronna pokrywająca przednią część oka, odgrywa kluczową rolę w skupianiu światła na siatkówce. Gdy zostaje uszkodzona, proces gojenia może prowadzić do powstania blizny. Ta blizna, zależnie od swojego rozmiaru i lokalizacji, może zaburzać przenikanie światła, powodując pogorszenie widzenia.

Główne przyczyny powstawania bielma obejmują:

1. Urazy mechaniczne – uszkodzenia rogówki spowodowane skaleczeniami, otarciami lub ciałem obcym w oku.

2. Infekcje – zapalenie rogówki (keratitis) wywołane bakteriami, wirusami (np. herpes simplex) lub grzybami.

3. Choroby zapalne – przewlekłe stany zapalne, takie jak zespół Sjögrena, mogą predysponować do zmian bliznowatych na rogówce.

4. Oparzenia – chemiczne lub termiczne uszkodzenia tkanki rogówki.

5. Wrodzone zmiany – niektóre przypadki bielma mogą być wynikiem wad rozwojowych.

Objawy bielma na oku – na co zwrócić uwage?

Bielmo może przybierać różne formy, od niewielkich zmętnień widocznych jedynie pod mikroskopem do rozległych, widocznych gołym okiem zmian. Najczęstsze objawy to:

• pogorszenie ostrości widzenia, szczególnie w przypadku centralnego umiejscowienia zmiany,

• uczucie obecności ciała obcego w oku,

• zaczerwienienie i świąd oka (jeśli towarzyszy stan zapalny),

• ból oka, zwłaszcza w przypadku aktywnej infekcji lub urazu,

• zmniejszenie kontrastu i jasności widzianych obiektów.

Zmętnienie rogówki może być łatwo zauważone jako białawy obszar na powierzchni oka, stąd nazwa „bielmo”.

Diagnoza bielma – jak je rozpoznać?

Diagnozowanie bielma wymaga badania okulistycznego. Lekarz okulista może wykonać:

1. Badanie lampą szczelinową – pozwala na szczegółowe zbadanie struktury rogówki i określenie charakteru zmiany.

2. Topografii rogówki – badanie to obrazuje kształt i grubość rogówki, co pomaga w ocenie stopnia deformacji wywołanej przez bliznę.

3. Testy mikrobiologiczne – w przypadku podejrzenia infekcji okulista może pobrać wymaz z rogówki w celu identyfikacji patogenu.

W niektórych przypadkach konieczna jest konsultacja z chirurgiem okulistycznym, aby ocenić możliwości leczenia operacyjnego.

Leczenie bielma na oku

Leczenie bielma zależy od przyczyny, rozległości zmiany oraz wpływu na jakość widzenia. Opcje terapeutyczne obejmują metody zachowawcze i operacyjne.

Leczenie zachowawcze

W przypadku niewielkich zmętnień, które nie wpływają istotnie na widzenie, możliwe jest:

• Stosowanie kropli i maści nawilżających – aby łagodzić objawy suchości oka i dyskomfortu.

• Leczenie przeciwzapalne – w postaci kropli sterydowych lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

• Farmakoterapia infekcji – antybiotyki, leki przeciwwirusowe lub przeciwgrzybicze w zależności od przyczyny.

Leczenie operacyjne

W przypadku rozległych bielm znacząco obniżających jakość widzenia konieczne może być leczenie chirurgiczne. Do najczęstszych procedur należą:

1. Keratoplastyka – przeszczep rogówki, polegający na zastąpieniu zmętniałego fragmentu tkanką dawcy.

2. Keratoprotetyka – wszczepienie sztucznej rogówki u pacjentów, u których przeszczep naturalnej tkanki nie jest możliwy.

3. Laseroterapia – metoda PTK (fototerapeutyczna keratektomia) umożliwia usunięcie płytkich zmętnień z powierzchni rogówki za pomocą lasera excimerowego.

Podsumowanie

Bielmo na oku jest schorzeniem, które może poważnie wpłynąć na jakość życia pacjenta, jednak dzięki postępowi medycyny jego leczenie stało się bardziej skuteczne i dostępne. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie problemu oraz podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych. Regularne badania okulistyczne, przestrzeganie zasad higieny oczu oraz ochrona przed urazami mogą znacząco zmniejszyć ryzyko powstania bielma. W przypadku zaobserwowania objawów warto niezwłocznie zgłosić się do specjalisty, by zapewnić sobie odpowiednią opiekę medyczną i poprawę jakości widzenia.